Nho Muscat: nguồn gốc, đặc điểm và phân loại

Nho Muscat, một giống nho có lịch sử lâu đời và được tôn vinh trên toàn thế giới, không chỉ là nguyên liệu quý giá tạo nên những dòng rượu vang ngọt ngào, thơm ngon mà còn là một phần không thể thiếu trong bức tranh đa dạng của thế giới rượu vang. Với nguồn gốc bí ẩn, những đặc điểm độc đáo và sự phân loại phong phú, Muscat mang đến cho người yêu rượu vang những trải nghiệm đầy thú vị và khám phá bất tận.

Nguồn gốc của Nho Muscat

Nho Muscat, còn được gọi là Moscato ở Ý hay Moscatel ở Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, là một trong những giống nho lâu đời nhất thế giới. Theo nhiều giả thuyết, nho Muscat có nguồn gốc từ Ai Cập và Ba Tư cổ đại, xuất hiện từ khoảng 3000 – 1000 năm TCN. Trong suốt thời kỳ Hy Lạp và La Mã, giống nho này tiếp tục phát triển và được nhân giống rộng rãi. Các nhà văn cổ điển như Columella và Pliny the Elder đã mô tả những giống nho có hương vị ngọt ngào và hấp dẫn với loài ong, rất giống với Muscat ngày nay.

Tuy nhiên, tài liệu lịch sử đầu tiên ghi nhận tên gọi “Muscat” chỉ xuất hiện vào thế kỷ XIII trong tác phẩm De proprietatibus rerum của học giả Phanxicô Bartholomeus Anglicus. Từ đó, nho Muscat không ngừng mở rộng và trở thành một trong những giống nho phổ biến nhất thế giới, được sử dụng để sản xuất rượu vang, nho ăn tươi và nho khô trong suốt nhiều thế kỷ.

Đặc điểm của Nho Muscat

Nho Muscat là một giống nho có lịch sử lâu đời, nổi tiếng với hương thơm nồng nàn và vị ngọt đặc trưng. Quả nho Muscat có kích thước trung bình, hình cầu hoặc hơi bầu dục, vỏ mỏng và có nhiều màu sắc khác nhau, từ xanh lục nhạt, vàng, hồng đến đỏ tím, tùy thuộc vào giống và điều kiện canh tác. Khi chín, vỏ nho thường được phủ một lớp phấn trắng tự nhiên, giúp bảo vệ quả khỏi mất nước và sâu bệnh. Nho Muscat có hương vị đặc trưng với sự hòa quyện của vị ngọt dịu, hương cam quýt, hoa và một chút gia vị, khiến nó trở thành nguyên liệu quan trọng trong sản xuất rượu vang, đặc biệt là các dòng vang ngọt và vang sủi.

Cây nho Muscat thuộc họ dây leo, thân gỗ chắc khỏe, có khả năng phát triển mạnh mẽ khi được trồng trên giàn hoặc cọc chống đỡ. Lá của cây có màu xanh đậm, mép xẻ thùy sâu, mặt dưới có lớp lông tơ mỏng giúp giảm thoát hơi nước. Hoa nhỏ, màu trắng hoặc xanh nhạt, mọc thành từng chùm và có mùi hương thu hút côn trùng giúp thụ phấn tự nhiên.

Nho Muscat thích hợp với khí hậu ôn đới đến cận nhiệt đới, nơi có mùa hè ấm áp và lượng nắng dồi dào giúp quả đạt độ chín tối ưu. Cây nho phát triển tốt trên đất có khả năng thoát nước tốt, giàu dinh dưỡng, với độ pH lý tưởng từ 6.0 đến 7.5. Kỹ thuật trồng và chăm sóc nho Muscat bao gồm việc nhân giống bằng phương pháp ghép để duy trì chất lượng, tưới nước điều độ để tránh ngập úng và cắt tỉa thường xuyên để kiểm soát năng suất, hạn chế sâu bệnh. Tuy nhiên, giống nho này dễ bị ảnh hưởng bởi nấm mốc và bệnh phấn trắng, đòi hỏi người trồng phải áp dụng các biện pháp phòng trừ hiệu quả như sử dụng lưu huỳnh tự nhiên hoặc các chế phẩm sinh học.

Phân loại Nho Muscat

Nho Muscat là một trong những họ nho lâu đời và đa dạng nhất trên thế giới, với nhiều giống khác nhau được trồng rộng rãi để sản xuất rượu vang, ăn tươi và làm nho khô. Các giống nho Muscat có đặc điểm chung là hương thơm đặc trưng, vị ngọt dịu và độ chín cao, nhưng mỗi loại lại có hình thái và hương vị riêng biệt. Dưới đây là một số giống nho Muscat phổ biến nhất:

Muscat Blanc à Petits Grains (Muscat trắng hạt nhỏ)

Muscat Blanc à Petits Grains là giống nho Muscat lâu đời nhất và được coi là cao cấp nhất trong nhóm Muscat. Quả có kích thước nhỏ, hình tròn hoặc hơi bầu dục, vỏ mỏng, màu sắc thay đổi từ xanh lục, vàng đến hổ phách tùy thuộc vào độ chín. Hương vị đặc trưng của giống này rất tinh tế, kết hợp giữa vị ngọt thanh, hương cam quýt, hoa trắng và một chút gia vị. Muscat Blanc à Petits Grains được sử dụng để sản xuất các loại rượu vang trắng chất lượng cao, đặc biệt là các dòng vang ngọt và vang sủi như Muscat de Beaumes-de-Venise (Pháp), Moscato d’Asti (Ý) và Vin Doux Naturel (Hy Lạp).

Muscat of Alexandria

Muscat of Alexandria là một trong những giống nho Muscat cổ xưa nhất, có nguồn gốc từ Ai Cập và được trồng rộng rãi trên khắp vùng Địa Trung Hải. Quả có kích thước lớn hơn so với Muscat Blanc, hình bầu dục, vỏ dày và màu vàng hổ phách khi chín. Hương vị của Muscat of Alexandria đậm đà hơn, với sự kết hợp của mật ong, nho khô, mơ chín và một chút hương hoa. Giống nho này chủ yếu được sử dụng để làm nho khô (như nho khô Malaga ở Tây Ban Nha) hoặc rượu vang ngọt tự nhiên (như Muscat de Rivesaltes ở Pháp và Moscatel de Setúbal ở Bồ Đào Nha).

Muscat Ottonel

Muscat Ottonel là một giống nho Muscat có nguồn gốc từ thế kỷ 19 ở Pháp, được trồng phổ biến ở các vùng khí hậu mát mẻ như Alsace (Pháp), Áo, Hungary và Romania. Quả có kích thước trung bình, vỏ mỏng, màu vàng nhạt khi chín. Hương vị của Muscat Ottonel nhẹ nhàng hơn so với các giống Muscat khác, mang hương hoa trắng, đào và cam quýt. Giống này chủ yếu được sử dụng để sản xuất rượu vang trắng khô và bán ngọt, đặc biệt là ở vùng Alsace (Pháp) và Burgenland (Áo).

Nho mẫu đơn Shine Muscat

Nho sữa Muscat là một giống nho lai hiện đại có nguồn gốc từ Nhật Bản, nổi tiếng với hương vị ngọt thanh, ít hạt hoặc không hạt, và vỏ mỏng có thể ăn được. Quả có kích thước lớn, hình tròn, màu xanh lục sáng bóng, khi chín có vị giòn, hương thơm nhẹ nhàng của mật ong và cam quýt. Giống nho này chủ yếu được trồng để ăn tươi và được ưa chuộng tại nhiều quốc gia châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc.

Các giống Nho Muscat khác

Ngoài các giống trên, họ Muscat còn bao gồm nhiều giống khác như:

• Muscat Rose à Petits Grains: Một biến thể của Muscat Blanc, có vỏ màu hồng hoặc đỏ nhạt, được trồng chủ yếu ở Pháp và Úc để làm rượu vang ngọt.
• Muscat Hamburg (Black Muscat): Có vỏ màu đỏ tím sẫm, hương vị ngọt đậm và được sử dụng chủ yếu để ăn tươi hoặc làm rượu vang tráng miệng.
• Muscat Canelli: Một tên gọi khác của Muscat Blanc tại Mỹ, thường được dùng để làm rượu vang Moscato tại California.

Phân biệt các giống Nho Muscat dựa trên đặc điểm hình thái và hương vị

Mặc dù tất cả các giống nho Muscat đều có hương thơm đặc trưng, nhưng chúng có những khác biệt rõ rệt về hình thái và hương vị:

• Hình dáng và kích thước: Muscat Blanc và Muscat Ottonel có quả nhỏ, trong khi Muscat of Alexandria và Shine Muscat có quả lớn hơn.
• Màu sắc: Muscat Blanc và Muscat Ottonel có màu vàng nhạt, Muscat of Alexandria có màu vàng hổ phách, Muscat Rose có màu hồng nhạt, còn Muscat Hamburg có màu đỏ tím.
• Hương vị: Muscat Blanc có hương cam quýt và hoa trắng, Muscat of Alexandria đậm đà với vị mật ong, Muscat Ottonel nhẹ nhàng hơn, trong khi Shine Muscat có vị giòn ngọt và Muscat Hamburg có vị nho chín rõ rệt.

Với sự đa dạng về giống, nho Muscat không chỉ đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp rượu vang mà còn là loại trái cây được ưa chuộng trên toàn thế giới nhờ vào hương vị thơm ngon và lợi ích dinh dưỡng.

Vậy là chúng ta đã cùng nhau khám phá tất tần tật về Nho Muscat rồi. Từ chuyện nguồn gốc, đặc điểm nhận dạng, đến các giống nho khác nhau, rồi cả những lợi ích mà nó mang lại. Có thể thấy, Nho Muscat không chỉ là một loại trái cây ngon miệng, mà còn có rất nhiều điều thú vị để tìm hiểu. Hy vọng rằng, qua bài viết này, bạn đã có thêm nhiều thông tin bổ ích và có cái nhìn toàn diện hơn về giống nho đặc biệt này.